"Teczka na księdza" i "teczka na parafię" oraz inne metody inwigilacji Kościoła przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa.
W powojennej Polsce władze komunistyczne prowadziły permanentną walkę z Kościołem katolickim i duchowieństwem, traktowanym jako "wróg". Na początku lat 60-tych parafia stała się w tej polityce władz „pierwszą linią frontu walki z klerem”, gdyż do tego środowiska były adresowane inicjatywy prymasa i episkopatu, które przeciwdziałały laicyzacyjnym działaniom władz. To skierowanie uwagi władz na dolne struktury Kościoła znalazło odzwierciedlenie w pracy operacyjnej i dokumentacyjnej Służby Bezpieczeństwa. Od lipcu 1963 r. działalność każdego duchownego i każdej placówki duszpasterskiej była śledzona w ramach zindywidualizowanych teczek („teczki ewidencji operacyjnej na księdza” - TEOK oraz „teczka ewidencji operacyjnej na parafię” - TEOP). Nowy system ułatwiał SB rozpoznanie sytuacji w parafiach i skuteczniejsze reagowanie administracji państwowej na niepożądane zjawiska.
W trakcie
wykładu, obok tych tzw. teczek na księży i teczek na parafie zostaną
przybliżone też inne metody pracy operacyjnej komunistycznego aparatu
bezpieczeństwa wymierzonych w Kościół, jak rozbijanie wewnętrznej
jedności, pozyskiwanie do tajnej współpracy, dezinformacja,
dezintegracja, działania specjalne, w tym zamachy na życie kapłanów.
Zapraszamy do Domu Polskiego w sobotę, 03/06/2023, godzina 18:30.
● ● ●
dr hab. Łucja Marek - historyk, pracownik Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie, członek Komisji Historycznej Polskiej Akademii Nauk Oddział w Katowicach. Prowadzi badania nad zagadnieniami stosunków państwo-Kościół po drugiej wojnie światowej, polityki laicyzacyjnej władz komunistycznych, aparatem bezpieczeństwa w okresie PRL. Autorka m.in. „Kler to nasz wróg”. Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na terenie województwa katowickiego w latach 1956-1970 (Katowice 2009); Przypadek ks. Brunona Magotta. Studium źródłoznawcze dokumentacji kościelnej i akt aparatu bezpieczeństwa (Katowice 2010, współautor ks. Mariusz Trąba); Za Marksem bez Boga. Laicyzacja życia społecznego w Polce w latach 1945-1989 (Katowice 2014, współautorka Monika Bortlik-Dźwierzyńska).
- - -
Spotkanie jest współfinansowane z funduszy polonijnych Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej.